Lịch Sử Lớp 8 Bài 1: Những Cuộc Cách Mạng Tư Sản Đầu Tiên

NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN

Câu hỏi thảo luận

Câu 1 trang 4: Hãy nên những biểu hiện mới về kinh tế, xã hội ở Tây Âu trong các thế kỉ XV – XVII.

Trả lời:

*Về kinh tế

• Nền sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời.
• Xuất hiện các công trường thủ công có thuê mướn nhân công.
• Nhiều thành thị trở thành trung tâm sản xuất và buôn bán.
• Các ngân hàng được thành lập.

*Về xã hội:

• Hình thành hai giai cấp mới: Giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.

Câu 2 trang 4: Trình bày diễn biến và kết quả của cách mạng Hà Lan.

Trả lời:

*Diễn biến:

• Nhân dân Nê – đéc – lan nhiều lần nổi dậy chống sự đô hộ của Tây Ban Nha, mạnh nhất là cuộc đấu tranh tháng 8 – 1566.
• Năm 1581, Các tỉnh miền Bắc Nê – đéc- lan thành lập Các tỉnh liên hiệp (sau gọi là Hà Lan).
• Đến năm 1648, chính quyền Tây Ban Nha công nhận nền độc lập của nước Hà Lan.

*Kết quả:

• Lật đổ ách thống trị của Vương triều Tây Ban Nha, Hà Lan được giải phóng.
• Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Câu 1 trang 5: Trình bày sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở Anh và những hệ quả của nó.

Trả lời:

Quan hệ tư bản chủ nghĩa ở Anh phát triển mạnh mẽ:

• Nhiều công trường thủ công ra đời.
• Nhiều trung tâm công nghiệp, thương mại, tài chính được thành lập.
• Nhiều phát minh mới về kĩ thuật ra đời, làm tăng năng suất lao động.
• Một bộ phận quý tộc vừa và nhỏ chuyển sang kinh doanh theo hướng tư bản chủ nghĩa.

Hệ quả:

• Tầng lớp quý tộc mới được hình thành.
• Xuất hiện những mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế (bên cạnh mâu thuẫn cũ giữa nông dân với địa chủ, quý tộc) =>Cách mạng Anh bùng nổ.
• Xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Câu 1 trang 6( Lịch sử 8 bài 1): Trình bày những nét chính về cuộc nội chiến ở Anh.

Trả lời:

* Giai đoạn 1(1642 – 1648)

• Năm 1640, Quốc hội Anh được triệu tập, tố cáo chính sách cai trị độc đoán của vua Sác – lơ I.
• Năm 1642, nội chiến bùng nổ.
• Năm 1648, quân đội Quốc hội đánh bại quân đội của nhà vua.

*Giai đoạn 2(1649 – 1688)

• Ngày 30 -1-1649, vua Sác-lơ I bị đưa ra xử tử. Nền cộng hòa được thiết lập, cách mạng đạt tới đỉnh cao.
• Năm 1653, Crôm – oen thiết lập chế độ độc tài quân sự, sự bất mãn của quần chúng ngày càng tăng.
• Năm 1660, chế độ quân chủ được khôi phục.
• Năm 1688, Quốc hội tiến hành đảo chính, đưa Vin-hem Ô-ran-giơ lên ngôi, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

Câu 2 trang 6: Vì sao chế độ cộng hòa ở Anh lại được thay thế bằng chế độ quân chủ lập hiến?

Trả lời:

Chế độ cộng hòa ở Anh được thay thế bằng chế độ quân chủ lập hiến vì:

1. Chế độ cộng hòa được thiết lập nhưng quyền hành thuộc về quý tộc mới và tư sản.
2. Nông dân, binh lính không được hưởng quyền lợi gì. Vì vậy họ tiếp tục nổi dậy đấu tranh.
3. Để bảo vệ quyền lợi của mình, quý tộc mới và tư sản chủ trương khôi phục chế độ quân chủ mà vẫn giữ vững thành quả cách mạng => nền quân chủ lập hiến được thiết lập.

Câu 3 trang 6( Lịch sử 8 bài 1): Em hiểu như thế nào về câu nói trên của Mác?

Trả lời:

Câu nói của Mác có nghĩa là:

• Thắng lợi của giai cấp tư sản đã lật đổ những rào cản của chế độ phong kiến.
• Thiết lập một chế độ xã hội mới của giai cấp tư sản.
• Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Câu 4 trang 6: Nêu kết quả của Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII.

Trả lời:

• Cách mạng tư sản Anh thành công, nhà nước quân chủ lập hiến ra đời.
• Xóa bỏ những rào cản của chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
• Thành quả cách mạng rơi vào tay tư sản, quý tộc mới, quyền lợi của nhân dân lao động lại không được đáp ứng.

Câu 1 trang 7: Nêu một vài nét về sự xâm nhập và thành lập các thuộc địa của thực dân Anh ở Bắc Mĩ.

Trả lời:

• Đầu thế kỉ XVII đến đầu thế kỉ XVIII, thực dân Anh đã thành lập 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ.
• Thực dân Anh tiêu diệt hoặc dồn người In – đi – an và vùng đất phía Tây và bắt nô lệ da đen sang khai khẩn đất hoang, lập đồn điền.

Câu 1 trang 8: Vì sao nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mĩ đấu tranh chống thực dân Anh?

Trả lời:

• Nhân dân các thuộc địa ở Bắc Mĩ đấu tranh chống thực dân Anh vì:
• Kinh tế ở 13 thuộc địa sớm phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
• Thực dân Anh kìm hãm sự phát triển kinh tế của các thuộc địa ở Bắc Mĩ. => Mâu thuẫn giữa nhân dân các thuộc địa Bắc Mĩ với tực dân Anh trở nên gay gắt.

Câu 2 trang 8( Lịch sử 8 bài 1): Theo em, tính chất tiến bộ của “Tuyên ngôn Độc lập” của Mĩ thể hiện ở những điểm nào?

Trả lời:

1. Tuyên ngôn Độc lập xác định những quyền cơ bản của con người bao gồm quyền được sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc.
2. Tuyên bố nền độc lập của các thuộc địa.
3. Tuyên ngôn Độc lập xác định những quyền cơ bản của con người bao gồm quyền được sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc.
4. Tuyên bố nền độc lập của các thuộc địa.
5. Tháng 12 – 1773, nhân dân cảng Bô – xtơn tấn công tàu trở chè của Anh.
6. Từ 5-9 đến 26-10-1774, Hội nghị lục địa được họp tại Phi-la-đen-phi-a, đòi vua Anh xóa bỏ các lệnh cấm vô lí.
7. Tháng 4-1775, chiến tranh bùng nổ giữa chính quốc và các thuộc địa Bắc Mĩ.
8. Ngày 4-7-1776, Tuyên ngôn Độc lập được công bố.
9. 17 – 10 – 1777, quân khởi nghĩa chiến thắng ở Xa –ra – tô – ga.
10. Năm 1783, thực dân Anh kí Hiệp ước Véc – xai, công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Câu 1 trang 9: Những điểm nào thể hiện sự hạn chế của Hiến pháp 1787 của Mĩ?

Trả lời:

Những hạn chế của Hiến pháp 1787:

Quyền dân chủ rất hạn chế: phụ nữ không có quyền bầu cử, những người nô lệ da đen và người In – đi – an không có quyền chính trị.

Câu 2 trang 9: Những kết quả lớn của chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ là gì?

Trả lời:

• Giải phóng nhân dân các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân.
• Tạo điều kiện cho nền kinh tế tư bản Mĩ phát triển.
• Cổ vũ phong trào đấu tranh giành độc lập cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX.

Phần Câu Hỏi Và Bài Tập

Bài 1 trang 9: Lập niên biểu về Cách mạng tư sản Anh và Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Trả lời:

Cách mạng tư sản Anh

* Chiến tranh giành độc lập của 13 bang thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Bài 2 trang 9: Nêu ý nghĩa lịch sử của các cuộc cách mạng tư sản đầu tiên.

Trả lời:

Các cuộc cách mạng tư sản đầu tiên có ý nghĩa lịch sử to lớn:

• Chấm dứt sự đô hộ của ngoại bang (ở Hà Lan), lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế (ở Anh), giải phóng nhân dân khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân (ở Bắc Mĩ).
• Cổ vũ mạnh mẽ cho các cuộc cách mạng tư sản sau này.

Câu Hỏi Củng Cố Kiến Thức

Câu 1: Nền sản xuất mới được ra đời trong điều kiện lịch sử như thế nào?

Trả lời:

Vào thế kỉ XV, nền sản xuất mới được ra đời trong lòng xã hội phong kiến đã suy yếu, bị chính quyền phong kiến kìm hãm, song không ngăn được sự phát triển của nó. Đó là nền sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Câu 2: Em hãy cho biết trong xã hội Tây Âu, mâu thuẫn mới nào nảy sinh và dẫn tới hệ quả gì?

Trả lời

Trong xã hội Tây Âu, ngoài mâu thuẫn cơ bản đã có từ trước là mâu thuẫn giữa giai cấp phong kiến với giai cấp nông dân đã nảy sinh thêm một mâu thuẫn mới là mâu thuẫn giữa chế độ phong kiến với tư sản và các tầng lớp nhân dân lao động.

Hệ quả : dẫn đến cuộc đấu tranh lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Câu 3: Trình này nguyên nhân của cuộc Cách mạng Hà Lan thế kỉ XVI?

Trả lời

Nguyên nhân của cuộc Cách mạng Hà Lan thế kỉ XVI:

• Vào đầu thế kỉ XVI, vùng đất Nê-đéc-lan (thuộc hai nước Hà Lan và Bỉ hiện nay) có nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển nhất Tây Âu. Sự thống trị của Vương quốc Tây Ban Nha từ thế kỉ XII đã ngăn cản sự phát triển nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Nê-đéc-lan.
• Mâu thuẫn giữa nhân dân Nê-đéc-lan với chính quyền Tây Ban Nha trở nên gay gắt.

Câu 4( Lịch sử 8 bài 1): Vì sao Cách mạng Hà Lan được xem là cuộc cách mạng tư sản?

Trả lời

Vì Cách mạng Hà Lan đã đánh đổ chế độ phong kiến thống trị Tây Ban Nha, thành lập nước cộng hòa và xây dựng một xã hội mới tiến bộ hơn, tạo điều kiện cho kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Hà Lan phát triển.

Câu 5: Vì sao nông dân Anh phải rời bỏ quê hương đi nơi khác sinh sống?

Trả lời

Trước cách mạng, các ngành len dạ, nghề nuôi cừu được phát triển và sinh nhiều lợi nhuận vì thế một số địa chủ đã tìm mọi cách đuổi nong dân, cướp ruộng đất. Số ruộng đất này cùng với ruộng đất của công xã được địa chủ rào lại và biến thành đồng cỏ chăn nuôi cừu để lấy lông cung cấp cho ngành sản xuất len dạ. Nông dân bị tước đoạt ruộng đất trở nên nghèo khổ buộc phải kéo ra thành thị làm thuê hay di cư ra nước ngoài.

Câu 6: Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc Cách mạng tư sản Anh?

Trả lời

1. Đầu thế kỉ XVII, Anh là nước có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu, nhiều công trường thủ công ra đời, kinh tế hàng hóa phát triển, nhiều trung tâm công nghiệp, thương mại và tài chính hình thành, kinh tế tư bản chủ nghĩa cũng thâm nhập vào nông nghiệp.
2. Xã hội dần dần phân hóa thành những giai cấp có địa vị kinh tế, chính trị khác nhau, chia thành hai phe đối lập : một bên là quý tộc phong kiến phản động, một bên là quý tộc mới, tư sản, nông dân và các tầng lớp lao động thành thị. Chính mâu thuẫn gay gắt giữa hai phe này đã dẫn đến sự bùng nổ cách mạng tư sản Anh.

Câu 7: Tại sao khi vua Sác-lơ I bị xử tử, cách mạng Anh vẫn chưa chấm dứt?

Trả lời

Sau khi vua Sác-lơ I bị xử tử (30-1-1649), Anh trở thành nước cộng hòa. Cách mạng đạt tới đỉnh cao song cách mạng vẫn chưa chấm dứt bởi vì mọi quyền hành thuộc về quý tộc mới và tư sản. Nông dân, binh lính không được hưởng chút quyền lợi gì vì vậy họ tiếp tục nổi dậy đấu tranh đòi những yêu sách riêng của mình. Nền cộng hòa đã đàn áp họ dã man. Để có một chính quyền mạnh mẽ hơn tư sản và quý tộc mới đã đưa Ô-li-vơ Crôm – oen lên cầm quyền thiết lập chế độ độc tài quân sự.

Câu 8: Cách mạng tư sản Anh diễn ra dưới hình thức nào?

Trả lời

Cách mạng tư sản Anh diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến giữa quân đội nhà vua Sác-lơ I với quân đội của Quốc hội đứng đầu là Ô-li-vơ Crôm – oen. Nó phản ảnh cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt giữa hai thế lực đối lập : quý tộc địa chủ phong kiến phản động với giai cấp tư sản và các tầng lớp nhân dân khác.

Câu 9: Cách mạng tư sản Anh có ý nghĩa lịch sử như thế nào?

Trả lời

1. Đây là cuộc tấn công quyết liệt vào thành trì của chế độ cũ để xây dựng xã hội mới, lật đổ quan hệ sản xuất phong kiến lạc hậu ở nước Anh, mở đường cho sản xuất tư bản chủ nghĩa phát triển.
2. Đây là cuộc cách mạng tư sản thứ hai trên thế giới nhưng là cuộc cách mạng đầu tiên có ý nghĩa to lớn đối với quá trình hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu và trên Thế giới.

Câu 10( Lịch sử 8 bài 1): Tại sao nói cách mạng tư sản Anh là cuộc cách mạng không triệt để?

Trả lời

Cách mạng tư sản Anh là cuộc cách mạng không triệt để vì:

1. Lãnh đạo cách mạng là liên minh tư sản – quý tộc mới nên nhiều tàn dư phong kiến không bị xóa bỏ.
2. Nông dân đã không được hưởng chút quyền lợi gì về ruộng đất mà còn tiếp tục bị chiếm ruộng đất, rồi đẩy tới chỗ bị phá sản hoàn toàn.

Câu 11: Lập niên biểu về cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII (chia bảng thành 2 cột thời gian và sự kiện)?

Trả lời

Câu 12: Tình hình các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ và nguyên nhân chiến tranh?

Trả lời

1. Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ, nhiều nước châu Âu lần lượt chiếm và chia nhau châu lục mới này làm thuộc địa.
2. Đây là vùng đất phì nhiêu, giàu tài nguyên, quê hương lâu đời của người In-đi-an (thổ dân da đỏ). Trong hai thế kỉ XVII – XVIII, thực dân Anh đã tiêu diệt hoặc dồn người In-đi-an vào vùng đất phía tây xa xôi. Chúng bắt người da đen ở châu Phi đưa sang làm nô lệ để khai khẩn đất hoang, lập đồn điền.
3. Đến đầu thế kỉ XVIII, thực dân Anh đã thành lập 13 thuộc địa của mình ở Bắc Mĩ.

Câu 13: Trước sự phát triển kinh tế của 13 thuộc địa, thực dân Anh đã thi hành chính sách gì?

Trả lời

Thực dân Anh tìm mọi cách ngăn cản sự phát triển công, thương nghiệp của các thuộc địa ở Bắc Mĩ (cướp đoạt tài nguyên, thuế mã nặng nề, độc quyền buôn bán trong và ngoài nước).

Câu 14: Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ?

Trả lời

Chính sách thống trị của thực dân Anh đã cản trở sự phát triển của kinh tế, xã hội Bắc Mĩ, gây nên mâu thuẫn ngày càng sâu sắc giữa nhân dân Bắc Mĩ với chính quốc, làm bùng lên cuộc đấu tranh của nhân dân Bắc Mĩ chống chính sách thống trị hà khắc của thực dân Anh.

Câu 15: Sự kiện nào là nguyên cớ của cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ?

Trả lời

Tháng 12-1773, nhân dân cảng Bô-xtơn tấn công ba tầu chở chè của Anh và ném các thùng chè xuống biển để phản đối chế độ thuế của thực dân Anh. Ngay lập tức, Chính phủ Anh ra lệnh đóng cửa cảng Bô-xtơn, tăng cường quân chiếm đống khiến cho việc buôn bán ngưng trệ, nhà máy phải đóng của. Vì vậy, sự kiện “chè Bô-xtơn ” được xem như là nguyên cớ của cuộc chiến tranh.

Câu 16: Cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ diễn ra như thế nào?

Trả lời

1. Tháng 4-1775, chiến tranh bùng nổ giữa chính quốc và các thuộc địa Bắc Mĩ. Nghĩa quân do Giooc-giơ Oa-sinh-tơn chỉ huy.
2. Ngày 4-7-1776, “Tuyên ngôn Độc lập” được công bố, xác định quyền của con người và quyền độc lập của các thuộc địa.- Chiến tranh vẫn tiếp diễn. Do số lượng ít, trang bị nghèo nàn nên lúc đầu quân khởi nghĩa đã bị thất bại ở một số nơi. Tuy nhiên, nghĩa quân vẫn giữ được lực lượng và đánh thắng các đợt tấn công lớn của quân Anh.
3. Ngày 17-10-1777, quân khởi nghĩa thắng một trận lớn ở Xa-ra-tô-ga, 5000 quân Anh bị bắt làm tù binh, viên tướng chỉ huy phải đầu hàng. Tiếp đó, nghĩa quân thắng nhiều trận khác, buộc Anh phải kí Hiệp ước Vec-xai 1783 thừa nhận độc lập của Bắc Mĩ.

Câu 17: Nêu nội dung của Hiến pháp 1787 của Mĩ?

Trả lời

• Theo Hiến pháp, Mĩ là nước cộng hòa liên bang. Chính quyền trung ương được tăng cường nhưng các bang được quyền tự trị rộng rãi.
• Tổng thống nằm quyền hành pháp. Quốc hội gồm hai viện : Thượng viện và Hạ viện, nằm quyền lập pháp.
• Quyền dân chủ bị hạn chế.

Câu 18: Nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ?

Trả lời

1. Thắng lợi của cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ đã giải phóng nhân dân Bắc Mĩ khỏi ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân, lập nên một quốc gia mới, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển nhanh chóng ở Mĩ.
2. Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ đã ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước vào cuối thế kỉ XVII đầu thế kỉ XIX.

Câu 19( Lịch sử 8 bài 1): Vì sao nói cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ thực chất là một cuộc cách mạng tư sản?

Trả lời

Nói cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ thực chất là một cuộc cách mạng tư sản vì :

1. Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ do giai cấp tư sản lãnh đạo lật đổ nền thống trị của Anh, nền cộng hỏa của Mĩ ra đời. Hiến pháp 1787 khẳng định quyền thống trị của giai cấp tư sản.
2. Nó gạt bỏ những cản trở của chế độ phong kiến, thiết lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, thống nhất trị trường dân tộc, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Chúc các bạn học và thi thật tốt!